ΠΕΡΙ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΤΡΙΑΔΟΣ
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
"Εν αρχή ήν ο Λόγος" (Ιω. α΄).
-Τί σημαίνει η φράση; Το μεν "εν αρχή" σημαίνει τον άναρχον Πατέρα, εις τον οποίον έχει τον λόγον της υπάρξεώς του ο Λόγος, ηγούν ο Υιός. Το "ήν" δηλοί, ότι ο Υιός και Λόγος του Θεού είναι συνάναρχος τω Πατρί και δεν υπήρχε χρόνος καθ'όν δεν ήτο ο Υιός. -Διατί λέγει τούτο; Δια να εμφράξει τα βλάσφημα στόματα των αρειανοφρόνων, λεγόντων, ότι ήτο καιρός, καθ'ον δεν ήτο ο Υιός. -Διατί δεν είπεν: εν αρχή ήν ο Υιός, αλλά ο Λόγος; Δια την ασθένειαν των ακροατών, ινά μη ακούσωσιν υιόν εξ αρχής και υπολάβωσι γέννησιν εμπαθή και σωματικήν, αλλά να ακούσωσι Λόγον, και εννοήσωσιν ότι, καθώς ο λόγος γεννάται από τον νούν απαθώς, τοιουτοτρόπως εγεννήθη και ο Υιός από τον Πατέρα απαθώς, και κατά άλλην έννοιαν, Λόγον αυτόν εκάλεσεν, επειδή εφανέρωσεν εις ημάς τα του Πατρός, καθώς και πάς λόγος φανερώνει τα βουλεύματα του νοός, κατ'εξοχήν δε δια να δείξει εις ημάς ότι είναι συναϊδιος με τον Πατέρα, επειδή, καθώς είναι αδύνατον να εννοήσει τίς τον νούν άνευ λόγου, ούτως είναι αδύνατον να εννοήσει τον Πατέρα άνευ Υιού. ... ("Φώς αιωνίου ζωής", εκδ. +Γρηγορίου Μεσσηνίας, 1973)
ΤΟ ΠΑΝΑΓΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ
ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΙΚΟΥ
«Το Άγιον Πνεύμα ήταν καί είναι μεταληπτόν, καί ου μεταληπτικόν, ήγουν, άλλοι μετέχουσι του Πνεύματος ως λειψοί, αυτό δε από κανένα δεν μετέχει, ότι είναι τέλειον, αγιάζει καί δεν αγιάζεται, θεοποιεί καί δεν θεοποιείται, αείποτε το αυτό όμοιον είναι, τίποτε δεν ήλλαξεν, άλλους κάμνει υιούς Θεού, καί αυτό είναι Θεός, είναι καί άναρχον, ότι αρχήν δεν έχει, είναι αόρατον, ότι κανείς δεν δύνεται να το ιδεί•... είναι αχώρητον, ότι τόπος αισθητός δεν είναι να το χωρέσει' είναι αναλλοίωτον, ότι ποτέ δεν άλλαξεν απ’ ότι ήταν...
είναι αυτεξούσιον, ότι αυθέντην δεν έχει, είναι αυτοδύναμον, ότι έχει ιδίαν του δύναμιν, είναι παντοδύναμον, ότι όλα τα δύνεται ως Θεός οπού είναι' είναι ζωή, και δίδει ζωήν, είναι φως, καί δίδει φως• είναι αυτάγαθον, ότι αυτό αφ’ εαυτού του έχει το αγαθόν, ρίζα και αρχή είναι της αγαθότητας. Πνεύμα είναι ίσον, εξουσιαστικόν, αυθέντης, αποστέλλει, χαρίζει το καλόν, αγιάζει τους ναούς, τόπους ετοιμάζει εις κατοικίαν του, άλλους οδηγεί εις καλόν, καί αυτό δεν οδηγείται, ενεργεί ωσάν θέλει, μοιράζει όθεν βούλεται χαρίσματα. Πνεύμα είναι σοφίας, συνέσεως, γνώσεως, ευσέβειας, βουλής, ισχύος, καί φόβου• καί από αυτό γνωρίζεται ο Πατήρ καί δοξάζεται ο Υιός• καί μόνον εξ αυτών γινώσκεται μία δόξα, μία προσκύνησις, μία τελείωσις, μία λατρεία, εις αγιασμός είναι της Αγίας Τριάδος».
ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
Γι’ αὐτὸ πιστεύουμε σ’ ἕνα Θεό, τὸν πρωταρχικὸ αἴτιο, τὸν ἀδημιούργητο, ἀγέννητο, ἄφθαρτο καὶ ἀθάνατο, αἰώνιο, ἄπειρο, ἀπερίγραπτο, ἀπεριόριστο, παντοδύναμο, ἁπλό, ἀσύνθετο, ἀσώματο, ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ, ἄτρεπτο, ἀναλλοίωτο, ἀόρατο· σ’ Αὐτὸν ποὺ εἶναι πηγὴ ἀγαθότητος καὶ δικαιοσύνης, νοερὸ φῶς καὶ ἀπρόσιτο, δύναμη ποὺ ξεπερνᾶ κάθε μέτρο καὶ μετριέται μόνο μὲ τὸ δικό της θέλημα —διότι κατορθώνει ὅλα ὅσα θέλει—· σ’ Αὐτὸν ποὺ δημιουργεῖ ὅλα τα κτίσματα, ὁρατὰ καὶ ἀόρατα, ποὺ ὅλα τα συνέχει, τὰ συντηρεῖ καὶ τὰ προνοεῖ· ἐξουσιάζει, κυβερνᾶ καὶ βασιλεύει πάνω σ’ ὅλα, μὲ βασιλεία ἀτέλεστη καὶ ἀθάνατη, στὴν ὁποία τίποτε δὲν ἀντιστέκεται· ὅλα τα γεμίζει καὶ ἀπὸ τίποτε δὲν περιέχεται, καὶ μᾶλλον ἡ ἴδια περικλείει τὰ σύμπαντα, τὰ συγκρατεῖ καὶ εἶναι ἀνώτερη ἀπ’ αὐτά.
Γι’ αὐτὸ πιστεύουμε σ’ ἕνα Θεό, τὸν πρωταρχικὸ αἴτιο, τὸν ἀδημιούργητο, ἀγέννητο, ἄφθαρτο καὶ ἀθάνατο, αἰώνιο, ἄπειρο, ἀπερίγραπτο, ἀπεριόριστο, παντοδύναμο, ἁπλό, ἀσύνθετο, ἀσώματο, ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ, ἄτρεπτο, ἀναλλοίωτο, ἀόρατο· σ’ Αὐτὸν ποὺ εἶναι πηγὴ ἀγαθότητος καὶ δικαιοσύνης, νοερὸ φῶς καὶ ἀπρόσιτο, δύναμη ποὺ ξεπερνᾶ κάθε μέτρο καὶ μετριέται μόνο μὲ τὸ δικό της θέλημα —διότι κατορθώνει ὅλα ὅσα θέλει—· σ’ Αὐτὸν ποὺ δημιουργεῖ ὅλα τα κτίσματα, ὁρατὰ καὶ ἀόρατα, ποὺ ὅλα τα συνέχει, τὰ συντηρεῖ καὶ τὰ προνοεῖ· ἐξουσιάζει, κυβερνᾶ καὶ βασιλεύει πάνω σ’ ὅλα, μὲ βασιλεία ἀτέλεστη καὶ ἀθάνατη, στὴν ὁποία τίποτε δὲν ἀντιστέκεται· ὅλα τα γεμίζει καὶ ἀπὸ τίποτε δὲν περιέχεται, καὶ μᾶλλον ἡ ἴδια περικλείει τὰ σύμπαντα, τὰ συγκρατεῖ καὶ εἶναι ἀνώτερη ἀπ’ αὐτά.
Ἡ Ἁγία Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία διδάσκει ὅτι ὑπάρχει συγχρόνως ὁ Πατέρας καὶ ὁ μονογενής του Υἱός, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε ἀπ’ Αὐτὸν ἐκτὸς χρόνου, μὲ τρόπο ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ καὶ ἀκατάληπτο, ὅπως τὸ γνωρίζει μόνον ὁ Θεὸς τοῦ σύμπαντος.
Δὲν μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι ἰσχύει γιὰ τὸν ἀπερίγραπτο Θεὸ τοπικὴ ἀπομάκρυνση ὅπως γίνεται σὲ μᾶς –ἐφόσον οἱ ὑποστάσεις ἀλληλοϋπάρχουν, ὄχι γιὰ νὰ συγχέονται, ἀλλὰ γιὰ ἀνήκει ἡ μία στὴν ἄλλη, σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶπε: «Ἐγὼ ὑπάρχω μὲ τὸν Πατέρα, καὶ ὁ Πατέρας μὲ μένα»· οὔτε μποροῦμε νὰ μιλᾶμε γιὰ διαφορὰ θελήσεως ἢ γνώμης ἢ ἐνέργειας ἢ δυνάμεως ἢ κάποιου ἄλλου, τὰ ὁποῖα προξενοῦν γενικὰ σὲ μᾶς τὴν πραγματικὴ διαίρεση.
Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν κάνουμε λόγο γιὰ τρεῖς θεούς, γιὰ τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλὰ κυρίως γιὰ ἕνα Θεό, τὴν Ἁγία Τριάδα, ἐπειδὴ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα ἀναφέρονται σὲ ἕνα αἴτιο· δὲν συνθέτουν οὔτε συγχωνεύονται, σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ Σαβέλλιου γιὰ συνένωση –διότι, ὅπως εἴπαμε, ἑνώνονται ὄχι γιὰ νὰ συγχέονται, ἀλλὰ νὰ ἀλληλοϋπάρχουν· καὶ ἔχουν τὴν ἀλληλοπεριχώρηση χωρὶς καμιὰ συγχώνευση ἢ ἀναμειξη–· οὔτε βγαίνουν ἔξω ἀπὸ τὴν οὐσία τους οὔτε χωρίζονται, σύμφωνα μὲ τὴ διαίρεση τῆς διδαχῆς τοῦ Ἀρείου.
Ἕνας εἶναι ὁ Πατέρας, ὁ Πατέρας ποὺ εἶναι ἄναρχος, δηλαδὴ χωρὶς αἰτία· διότι δὲν τὸν δημιούργησε κάποιος. Ἕνας εἶναι ὁ Υἱός, ὁ Υἱὸς ποὺ δὲν εἶναι χωρὶς ἀρχή, δηλαδὴ ἔχει αἰτία· διότι προέρχεται ἀπὸ τὸν Πατέρα. Ἂν ὅμως ὑπολογίσεις τὴν ἀρχὴ μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ χρόνου, τότε εἶναι καὶ ἄναρχος· διότι αὐτὸς δημιούργησε τὸ χρόνο, καὶ δὲν ὑπόκειται στὸ χρόνο. Ἕνα εἶναι τὸ Πνεῦμα, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν Πατέρα, ὄχι ὡς υἱὸς ἀλλὰ ἐκπορευόμενο.
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
"Εν αρχή ήν ο Λόγος" (Ιω. α΄).
-Τί σημαίνει η φράση; Το μεν "εν αρχή" σημαίνει τον άναρχον Πατέρα, εις τον οποίον έχει τον λόγον της υπάρξεώς του ο Λόγος, ηγούν ο Υιός. Το "ήν" δηλοί, ότι ο Υιός και Λόγος του Θεού είναι συνάναρχος τω Πατρί και δεν υπήρχε χρόνος καθ'όν δεν ήτο ο Υιός. -Διατί λέγει τούτο; Δια να εμφράξει τα βλάσφημα στόματα των αρειανοφρόνων, λεγόντων, ότι ήτο καιρός, καθ'ον δεν ήτο ο Υιός. -Διατί δεν είπεν: εν αρχή ήν ο Υιός, αλλά ο Λόγος; Δια την ασθένειαν των ακροατών, ινά μη ακούσωσιν υιόν εξ αρχής και υπολάβωσι γέννησιν εμπαθή και σωματικήν, αλλά να ακούσωσι Λόγον, και εννοήσωσιν ότι, καθώς ο λόγος γεννάται από τον νούν απαθώς, τοιουτοτρόπως εγεννήθη και ο Υιός από τον Πατέρα απαθώς, και κατά άλλην έννοιαν, Λόγον αυτόν εκάλεσεν, επειδή εφανέρωσεν εις ημάς τα του Πατρός, καθώς και πάς λόγος φανερώνει τα βουλεύματα του νοός, κατ'εξοχήν δε δια να δείξει εις ημάς ότι είναι συναϊδιος με τον Πατέρα, επειδή, καθώς είναι αδύνατον να εννοήσει τίς τον νούν άνευ λόγου, ούτως είναι αδύνατον να εννοήσει τον Πατέρα άνευ Υιού. ... ("Φώς αιωνίου ζωής", εκδ. +Γρηγορίου Μεσσηνίας, 1973)
ΤΟ ΠΑΝΑΓΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ
ΕΚ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΙΚΟΥ
«Το Άγιον Πνεύμα ήταν καί είναι μεταληπτόν, καί ου μεταληπτικόν, ήγουν, άλλοι μετέχουσι του Πνεύματος ως λειψοί, αυτό δε από κανένα δεν μετέχει, ότι είναι τέλειον, αγιάζει καί δεν αγιάζεται, θεοποιεί καί δεν θεοποιείται, αείποτε το αυτό όμοιον είναι, τίποτε δεν ήλλαξεν, άλλους κάμνει υιούς Θεού, καί αυτό είναι Θεός, είναι καί άναρχον, ότι αρχήν δεν έχει, είναι αόρατον, ότι κανείς δεν δύνεται να το ιδεί•... είναι αχώρητον, ότι τόπος αισθητός δεν είναι να το χωρέσει' είναι αναλλοίωτον, ότι ποτέ δεν άλλαξεν απ’ ότι ήταν...
είναι αυτεξούσιον, ότι αυθέντην δεν έχει, είναι αυτοδύναμον, ότι έχει ιδίαν του δύναμιν, είναι παντοδύναμον, ότι όλα τα δύνεται ως Θεός οπού είναι' είναι ζωή, και δίδει ζωήν, είναι φως, καί δίδει φως• είναι αυτάγαθον, ότι αυτό αφ’ εαυτού του έχει το αγαθόν, ρίζα και αρχή είναι της αγαθότητας. Πνεύμα είναι ίσον, εξουσιαστικόν, αυθέντης, αποστέλλει, χαρίζει το καλόν, αγιάζει τους ναούς, τόπους ετοιμάζει εις κατοικίαν του, άλλους οδηγεί εις καλόν, καί αυτό δεν οδηγείται, ενεργεί ωσάν θέλει, μοιράζει όθεν βούλεται χαρίσματα. Πνεύμα είναι σοφίας, συνέσεως, γνώσεως, ευσέβειας, βουλής, ισχύος, καί φόβου• καί από αυτό γνωρίζεται ο Πατήρ καί δοξάζεται ο Υιός• καί μόνον εξ αυτών γινώσκεται μία δόξα, μία προσκύνησις, μία τελείωσις, μία λατρεία, εις αγιασμός είναι της Αγίας Τριάδος».
ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
Γι’ αὐτὸ πιστεύουμε σ’ ἕνα Θεό, τὸν πρωταρχικὸ αἴτιο, τὸν ἀδημιούργητο, ἀγέννητο, ἄφθαρτο καὶ ἀθάνατο, αἰώνιο, ἄπειρο, ἀπερίγραπτο, ἀπεριόριστο, παντοδύναμο, ἁπλό, ἀσύνθετο, ἀσώματο, ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ, ἄτρεπτο, ἀναλλοίωτο, ἀόρατο· σ’ Αὐτὸν ποὺ εἶναι πηγὴ ἀγαθότητος καὶ δικαιοσύνης, νοερὸ φῶς καὶ ἀπρόσιτο, δύναμη ποὺ ξεπερνᾶ κάθε μέτρο καὶ μετριέται μόνο μὲ τὸ δικό της θέλημα —διότι κατορθώνει ὅλα ὅσα θέλει—· σ’ Αὐτὸν ποὺ δημιουργεῖ ὅλα τα κτίσματα, ὁρατὰ καὶ ἀόρατα, ποὺ ὅλα τα συνέχει, τὰ συντηρεῖ καὶ τὰ προνοεῖ· ἐξουσιάζει, κυβερνᾶ καὶ βασιλεύει πάνω σ’ ὅλα, μὲ βασιλεία ἀτέλεστη καὶ ἀθάνατη, στὴν ὁποία τίποτε δὲν ἀντιστέκεται· ὅλα τα γεμίζει καὶ ἀπὸ τίποτε δὲν περιέχεται, καὶ μᾶλλον ἡ ἴδια περικλείει τὰ σύμπαντα, τὰ συγκρατεῖ καὶ εἶναι ἀνώτερη ἀπ’ αὐτά.
Γι’ αὐτὸ πιστεύουμε σ’ ἕνα Θεό, τὸν πρωταρχικὸ αἴτιο, τὸν ἀδημιούργητο, ἀγέννητο, ἄφθαρτο καὶ ἀθάνατο, αἰώνιο, ἄπειρο, ἀπερίγραπτο, ἀπεριόριστο, παντοδύναμο, ἁπλό, ἀσύνθετο, ἀσώματο, ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ, ἄτρεπτο, ἀναλλοίωτο, ἀόρατο· σ’ Αὐτὸν ποὺ εἶναι πηγὴ ἀγαθότητος καὶ δικαιοσύνης, νοερὸ φῶς καὶ ἀπρόσιτο, δύναμη ποὺ ξεπερνᾶ κάθε μέτρο καὶ μετριέται μόνο μὲ τὸ δικό της θέλημα —διότι κατορθώνει ὅλα ὅσα θέλει—· σ’ Αὐτὸν ποὺ δημιουργεῖ ὅλα τα κτίσματα, ὁρατὰ καὶ ἀόρατα, ποὺ ὅλα τα συνέχει, τὰ συντηρεῖ καὶ τὰ προνοεῖ· ἐξουσιάζει, κυβερνᾶ καὶ βασιλεύει πάνω σ’ ὅλα, μὲ βασιλεία ἀτέλεστη καὶ ἀθάνατη, στὴν ὁποία τίποτε δὲν ἀντιστέκεται· ὅλα τα γεμίζει καὶ ἀπὸ τίποτε δὲν περιέχεται, καὶ μᾶλλον ἡ ἴδια περικλείει τὰ σύμπαντα, τὰ συγκρατεῖ καὶ εἶναι ἀνώτερη ἀπ’ αὐτά.
Ἡ Ἁγία Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία διδάσκει ὅτι ὑπάρχει συγχρόνως ὁ Πατέρας καὶ ὁ μονογενής του Υἱός, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε ἀπ’ Αὐτὸν ἐκτὸς χρόνου, μὲ τρόπο ἀμετάβλητο, ἀπαθῆ καὶ ἀκατάληπτο, ὅπως τὸ γνωρίζει μόνον ὁ Θεὸς τοῦ σύμπαντος.
Δὲν μποροῦμε νὰ λέμε ὅτι ἰσχύει γιὰ τὸν ἀπερίγραπτο Θεὸ τοπικὴ ἀπομάκρυνση ὅπως γίνεται σὲ μᾶς –ἐφόσον οἱ ὑποστάσεις ἀλληλοϋπάρχουν, ὄχι γιὰ νὰ συγχέονται, ἀλλὰ γιὰ ἀνήκει ἡ μία στὴν ἄλλη, σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶπε: «Ἐγὼ ὑπάρχω μὲ τὸν Πατέρα, καὶ ὁ Πατέρας μὲ μένα»· οὔτε μποροῦμε νὰ μιλᾶμε γιὰ διαφορὰ θελήσεως ἢ γνώμης ἢ ἐνέργειας ἢ δυνάμεως ἢ κάποιου ἄλλου, τὰ ὁποῖα προξενοῦν γενικὰ σὲ μᾶς τὴν πραγματικὴ διαίρεση.
Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν κάνουμε λόγο γιὰ τρεῖς θεούς, γιὰ τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλὰ κυρίως γιὰ ἕνα Θεό, τὴν Ἁγία Τριάδα, ἐπειδὴ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα ἀναφέρονται σὲ ἕνα αἴτιο· δὲν συνθέτουν οὔτε συγχωνεύονται, σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ Σαβέλλιου γιὰ συνένωση –διότι, ὅπως εἴπαμε, ἑνώνονται ὄχι γιὰ νὰ συγχέονται, ἀλλὰ νὰ ἀλληλοϋπάρχουν· καὶ ἔχουν τὴν ἀλληλοπεριχώρηση χωρὶς καμιὰ συγχώνευση ἢ ἀναμειξη–· οὔτε βγαίνουν ἔξω ἀπὸ τὴν οὐσία τους οὔτε χωρίζονται, σύμφωνα μὲ τὴ διαίρεση τῆς διδαχῆς τοῦ Ἀρείου.
Ἕνας εἶναι ὁ Πατέρας, ὁ Πατέρας ποὺ εἶναι ἄναρχος, δηλαδὴ χωρὶς αἰτία· διότι δὲν τὸν δημιούργησε κάποιος. Ἕνας εἶναι ὁ Υἱός, ὁ Υἱὸς ποὺ δὲν εἶναι χωρὶς ἀρχή, δηλαδὴ ἔχει αἰτία· διότι προέρχεται ἀπὸ τὸν Πατέρα. Ἂν ὅμως ὑπολογίσεις τὴν ἀρχὴ μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ χρόνου, τότε εἶναι καὶ ἄναρχος· διότι αὐτὸς δημιούργησε τὸ χρόνο, καὶ δὲν ὑπόκειται στὸ χρόνο. Ἕνα εἶναι τὸ Πνεῦμα, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν Πατέρα, ὄχι ὡς υἱὸς ἀλλὰ ἐκπορευόμενο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου